In 1953 werd de allereerste Rolex Submariner uitgebracht. Hoewel Rolex niet het allereerste merk was met een duikhorloge, wordt de Submariner wel gezien als het allereerste moderne duikhorloge. Als je een horlogeliefhebber zou vragen wat zijn favoriete Rolex model is, is de kans groot dat diegene ‘’een Rolex Submariner’’ antwoord. Heeft de gave geschiedenis van dit model hier misschien iets mee te maken? In dit artikel proberen wij samen met jou hierop een antwoord te vinden.

Op weg naar de Submariner

Al vanaf de oprichting van Rolex, in 1905, was oprichter Hans Wilsdorf zich bewust van de veranderingen in de samenleving. Hij zag vooral hoe sport- en buitenactiviteiten in populariteit toenamen. Het dragen van een zakhorloge tijdens sportactiviteiten was natuurlijk niet handig. Rolex ging zich dan ook al snel focussen op de ontwikkeling van polshorloges. Een van de grootste uitdagingen was het vinden van een manier om de horlogekast te beschermen tegen stof en vocht.

De Rolex Submarine
In 1922 introduceerde Rolex de Submarine. De Submarine was een waterdichte horloge met een beschermende buitenkast erom heen. Om aan de kroon te kunnen draaien – om het horloge op te winden en de tijd goed te zetten – moest je de buitenkast openen. Omdat de buitenkast telkens opengemaakt diende te worden bleek het design onpraktisch. Ook trad er hierdoor snel slijtage op, wat vervolgens negatieve effecten had op de waterbestendigheid. De Submarine was echter wel de eerste serieuze stap van Rolex naar een waterbestendige horloge.

De Oyster kast
De grote doorbraak van Rolex kwam er in 1926. In dat jaar werd de ‘Oyster’ kast gepatenteerd. Zowel de bezel, de achterzijde van de kast en de kroon werden vastgeschroefd aan de kast. Dit zorgde ervoor dat de kast hermetisch werd afgesloten voor eventuele invloeden van buiten zoals stof of vocht. De innovatieve kast kreeg de toepasselijke naam ‘Oyster’, wat oester betekend. De oester beschermd zijn parel zoals de Oyster kast het uurwerk beschermd.

Het Perpetual uurwerk
In 1931 maakte Rolex een volgende revolutionaire ontwikkeling wereldkundig. Rolex introduceerde ‘s Werelds eerste automatische uurwerk met een volledig ronddraaiende rotor. De zogeheten Perpetual rotor draait bij bewegingen van de pols heen en weer, waardoor de veer opwindt en vervolgens het horloge aandrijft. Het automatische Perpetual uurwerk was hiermee een feit.

Rolex Turn-O-Graph 6202
We zijn bijna bij de Rolex Submariner! Maar eerst lichten we nog een ander iconisch model uit. Dit model is namelijk in hetzelfde jaar geïntroduceerd als de Submariner, en wordt door veel liefhebbers gezien als de fundering voor alle Sub modellen. Oké, genoeg spanning opgebouwd, we hebben het over de Rolex Turn-O-Graph met referentie 6202. De Rolex 6202 viel gelijk op met zijn sportieve uitstraling en draaibare bezel. Met deze bezel kun je bijvoorbeeld een tijdmeting uitvoeren. Hierdoor werd het horloge gezien als een echte ‘toolwatch’. Een horloge wat meer is dan een sieraad of voorwerp waarop je de tijd kan aflezen. Qua design en functionaliteiten lijkt de Submariner heel erg op de Turn-O-graph. Omdat we niet al het gras voor de wijzers van de Submariner willen wegmaaien beschrijven we deze bij de Rolex Sub.

De introductie van de allereerste Rolex Submariner

Door allerlei innovaties in de duikwereld – zoals het duikmasker en de zuurstoftank door pionier Yves Le Prieur – werd duiken steeds vaker gedaan voor zowel recreatieve als professionele doeleinden. Om de oceaan verder te ontdekken werd er steeds dieper gedoken. Rolex, die al tientallen jaren bezig was met de ontwikkeling van waterdichte horloges, ging zich richten op de ontwikkeling van polshorloges die voldeden aan de eisen van deze nieuwe diepzeeduikers.

In 1953 werd de Rolex Submariner met referentie 6204 geïntroduceerd. Het was het allereerste duikhorloge dat tot een diepte van 100 meter waterbestendig was. Hoewel de Omega Marine (1932) bekend staat als ’s Werelds eerste duikhorloge (tot 65 meter), staat de Rolex Submariner bekend als ’s Werelds eerste moderne duikhorloge met een waterbestendigheid tot 100 meter. Het design van de Submariner heeft de basis gelegd voor alle duikhorloges die erna werden gemaakt. De eerste Submariner mag dan wel bijna 70 jaar oud zijn, het design is echter tot op de dag van vandaag nog zeer herkenbaar. We zoomen nu verder in op de specificaties van de allereerste Rolex Submariner.

Het design
De goudkleurige indexen, ‘pencil’ wijzers en logo’s in combinatie met de zwarte bezel en wijzerplaat zijn werkelijk waar prachtig. De kastdiameter van de Rolex Submariner bedraagt 37mm. En de diameter van de kroon is 5,3mm. Latere Submariner modellen hebben zowel een grotere kast als kroon .

Verder is het duikhorloge voorzien van een draaibare bezel met een 60 minuten schaalverdeling. Met behulp van deze draaibare bezel konden duikers zien hoelang ze onder water waren, om vervolgens de zuurstofreserve in de gaten houden. De uurmarkeringen en wijzers zijn voorzien van lumen, zodat deze in het donker nog steeds goed af te lezen zijn. Bij latere versies van de Submariner 6204, is de pijl bij de 0-positie van de bezel ook voorzien van lumen. Tot halverwege de 20e eeuw werd radium veel gebruikt in lichtgevende verf (lumen) voor o.a. wijzers van horloges en klokken. Sinds hier veiligere alternatieven voor bekend werden, verdween het radium uit horloges.

De uurmarkeringen hebben verschillende vormen. Zo is de wijzerplaat voorzien van een pijlvormige uurmarkering alsook ronde en baton uurmarkeringen. De kast en lugs hebben vooral een geborstelde/gesatineerde afwerking. Alleen de schuine zijde van de lugs hebben een gepolijste afwerking. Verder valt het horloge op met zijn extra dik ‘domed’ glas. Dit droeg ook positief bij aan de waterbestendigheid.

De waterbestendigheid
De waterbestendigheid van de Oyster kast werd verbeterd door middel van het ‘Twinlock’ systeem. De schroefbare kroon werd vergezeld door twee O-ringen (rubberen ringen) in plaats van een. Hierdoor werd de kast simpel gezegd dubbel beschermd tegen het binnendringen van vocht. Zelfs als je de kroon vergat dicht te schroeven werd de kast alsnog beschermd door de extra geplaatste O- ring. Door deze verbetering had de allereerste Submariner een waterbestendigheid tot maar liefst 100 meter.

Het uurwerk
De allereerste Rolex Submariner viel niet alleen op met zijn sportieve design en waterbestendigheid, maar ook met zijn uurwerk.

Het duikhorloge beschikt namelijk ook over het innovatieve Perpetual uurwerk, met kaliber A 260. Het automatisch uurwerk is gecertificeerd als Chronometer, wat betekend dat het uurwerk als zeer nauwkeurig uit de test is gekomen. Vanaf 1973 voert het COSC (Contrôle Officiel Suisse des Chronomètres) deze testen onafhankelijk uit. Vóór 1973 werd dit voornamelijk gedaan door B.O.s (Bureaux officiels de contrôle de la marche des montres). Veel modellen van luxe merken als Rolex, Omega en Breitling beschikken over COSC gecertificeerde chronometers. Hedendaags mag een mechanische uurwerk, om officieel als chronometer aangemerkt te worden, een maximale afwijking hebben van -4/+6 seconden per dag. Vroeger waren deze waardes iets ruimer. Het automatische Perpetual uurwerk is verder voorzien van 19 jewels. Het aantal jewels ook wel robijnen of lagerstenen genoemd zorgen voor minder wrijving en slijtage van het uurwerk.

Verschillende versies
Hoewel de Rolex Submariner met referentie 6204 maar ongeveer een jaar werd geproduceerd zijn er toch verschillende versies te vinden. Bij veel horlogemerken krijgt een bepaald model met verschillende (kleur) variaties ook andere referenties. Rolex gaat daar iets soepeler mee om. De Submariner 6204 is namelijk te vinden met onder andere:
● twee soorten wijzerplaten: mat/zwart of ‘Honeycomb’
● verschillende logo’s en positioneringen op de wijzerplaat:
– split logo: Rolex, Submariner Perpetual aan de bovenzijde en offical certified chronometer aan de onderzijde
– Rolex, Oyster Perpetual aan de bovenzijde en Submariner enkel aan de onderzijde
● Bij de eerste 6204 versie is de 0-positie op de bezel niet voorzien van een lumen bolletje, latere versies hebben dat wel.

Alle versies hebben echter dezelfde sportieve ‘Toolwatch’ uitstraling. Het moge duidelijk zijn dat in de jaren vijftig, de Rolex Submariner als zeer innovatief ervaren werd met zijn Oyster kast, Perpetual automatisch uurwerk, draaibare bezel en een totaal nieuw design. Samen met de Rolex Datejust (1945) is de Rolex Submariner een van de oudste modellen van Rolex, die ook hedendaags in de collectie aanwezig zijn. In de jaren na de introductie van de allereerste Submariner zijn er nog vele legendarische Submariner modellen geïntroduceerd. Deze zullen we in latere artikelen uitvoerig gaan beschrijven. Denk hierbij aan de Submariner James Bond modellen, de Submariner Hulk en de Submariner Kermit.